Samochód zawiera olbrzymie ilości różnorodnych materiałów, a od ich składu i udziału w masie samochodów złomowanych zależy przebieg recyklingu oraz jego koszty, a co za tym idzie rentowność oraz konsekwencje dla środowiska.
Określenie składu materiałowego samochodów jest trudne, ponieważ pojazdy każdego z producentów mają inną strukturę.
Średni udział materiałów w masie samochodów przedstawia się następująco:
- 70% – metale,
- 17% płyny, szkło, gumy, tkaniny i inne surowce,
- 13% tworzywa sztuczne.
Pomijając metale, ale uwzględniając masę materiałów wchodzących w skład jednego pojazdu, można wyodrębnić także inną strukturę budowy samochodu:
- 100 kg – tworzywa sztuczne,
- 50 kg – guma,
- 24 kg – 40 kg – szkło,
- 25 kg – tekstylia.
Zmiany zachodzące w składzie materiałowym zastosowanym w budowie samochodów, które są spowodowane przepisami uwzględniającymi ochronę środowiska i bezpieczeństwo, wymaganiami nabywców mających na uwadze ich komfort, jakoś wykonania, trwałość, zużycie paliwa i tym podobne, a także z zasadami konkurencyjności. Wraz z rozwojem motoryzacji i postępem technicznym zmienia się skład masy poszczególnych części samochodowych. Z ekonomicznego punktu widzenia bardziej opłacalne jest zastąpienie stopów żelaza i metali ciężkich tworzywami sztucznymi i aluminium. Właśnie z tego powodu udział stali w budowie pojazdu spadł z 76% w latach 60. do 63% w latach 90., a udział tworzyw sztucznych w tym czasie wzrósł z 2% do 14%.
Stal jest surowcem, który można w 100% odzyskać. Również wysoki wskaźnik – 90% odzyskiwalności, cechuje aluminium i inne metale nieżelazne.
Pozostałe materiały to jest około 25% masy złomowanego pojazdu można odzyskać jedynie w 25% – 35%. Materiały umiarkowanie nadające się do recyklingu to głównie: tworzywa sztuczne, szkło, elastomery czyli guma, tkaniny, płyny i oleje.
Rozwój recyklingu powinien opierać się na opracowaniu nowych technologii dotyczących przerobu tych właśnie surowców.
Mimo korzyści wynikających z recyklingu materiały łatwo odzyskiwalne zastępowane są tymi, które temu procesowi nie podlegają. Sytuacja taka wymusza opracowanie nowych technologii oraz znalezienie nowych rynków zbytu.
W przeciwnym wypadku wskaźnik recyklingu będzie spadał.
Andrzej Głaz, Piotr Głaz, Małgorzata Hojdak
